قدس آنلاین- چندی پیش خبری خواندم مبنی بر اجرای طرح روستای دوست دار محیط زیست در استان مرکزی. خواندن این خبر که در سال ۱۳۹۴ مخابره شده بود، موجب شد تا پیگیر سرانجام این خبر بشوم اما در ادامه متوجه شدم که طرح در روستای مورد نظر که روستای هزاوه بود اجرا نشده است. در تماسی با فاطمه ملکی پیگیر ماجرا شدم که می‌خوانید.

* توسعه روستاها باید توسعه پایدار باشد

مدیرعامل مؤسسه زیست‌محیطی احیاگران طبیعت شازند با بیان اینکه روستاهای دوستدار محیط زیست ترکیب کاملی از یک اقامتگاه انسانی است، به طوری که فعالیت‌های انسانی در آن با محیط طبیعی آمیخته شده است، می‌گوید: این اتفاق باید به گونه‌ای باشد که فعالیت‌های انسانی آسیبی به محیط طبیعی ما نرساند و از قابلیت تداوم تا آینده هم برخوردار باشد.

فاطمه ملکی تصریح می‌کند: توسعه روستایی یکی از اولویت‌های کشور است و به عنوان یکی از مقوله‌های بسیار مهم در مباحث مدیریت منابع طبیعی و کشاورزی مورد توجه مدیران بوده است، چون اگر مهاجرت‌ها از روستا به شهر ادامه دار و بدون برنامه باشد، ما منابع تولید غذا را از دست خواهیم داد. بر این اساس باید دنبال توسعه روستاها به عنوان کانون‌های تولید بود اما با نگاه توسعه پایدار.

این فعال محیط زیستی خاطرنشان می‌کند: سازمان‌های مردم نهاد استان مرکزی دنبال توسعه پایدار روستاها بودند و این طرح پیشنهاد شد. در واقع روستای دوستدار محیط زیست جامعه‌ای است که افراد در آن برای رسیدن به اهداف زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی پایدار با هم زندگی می‌کنند.

* ۶ شاخصه برای روستاهای دوستدار محیط زیست

 ملکی با اشاره به اینکه در ایران آن گونه که باید و شاید توجهی به بحث توسعه پایدار روستاها نداشته‌ایم و پیشنهاد روستاهای دوستدار محیط زیست می‌تواند چاره‌ای برای این کم توجهی باشد تصریح می‌کند: از طرف سازمان فائو و یا یونسکو برای اینکه یک روستا روستای دوستدار محیط زیست شناخته شود، ۶ مشخصه را در نظر می‌گیرند که عبارت است از استفاده از انرژی‌های نو، کشاورزی ارگانیک و سالم، کشاورزی اقلیم هوشمند، مدیریت پسماند و فاضلاب روستا، بحث گردشگری و اکوتوریسم و مدیریت منابع آبی روستا و اگر کاری در این حوزه در کشور انجام شده است از این ۶ رکن برخوردار نبوده است. تنها نکته‌ای که به آن توجه شده بحث بومگردی بوده است و شما چیزی در خصوص مشخصه‌های دیگر روستاهای دوستدار طبیعت نمی‌بینید.

* در روستای اول همکاری لازم انجام نشد

این فعال زیست محیطی می‌گوید: ما برای اولین بار در قالب تیم کمیته روستای دوستدار محیط زیست زیر مجموعه شبکه سازمان‌های مردم نهاد محیط زیست استان مرکزی یک سال روی این موضوع کار کردیم و بعد از کامل شدن، طرح در یونسکو هم ثبت شد و خوشبختانه یک ماه پیش در کارگاه کوهستان سازمان فائو در ایتالیا به عنوان طرح برتر انتخاب شد.

ملکی با اشاره به اینکه وقتی طرحی در یونسکو ثبت می‌شود از مزایای مادی و معنوی برخوردار می‌شود، می‌گوید: البته به این شرط که دولت طرح شما را بپذیرد و به عنوان همکار به طرح کمک کنند.

وی با بیان اینکه برای اجرای این طرح چند روستا مد نظر بود و اولین روستایی که انتخاب شده بود روستای هزاوه در اراک بود می‌افزاید: متأسفانه بعد از جلساتی با بخشدار و دهیار به این نتیجه رسیدیم که مشارکت دوستان پایین است و نتوانستیم طرح را پیش ببریم چون همکاری لازم را ندیدیم و اگر چه ما پیگیر اجرای طرح بودیم ولی از طرف دوستان، طرح رها شد و مشارکتی را ندیدیم. برای همین سراغ روستای دوم یعنی روستای سرتختی علیا در شهرستان شازند رفتیم و استقبال این روستا از طرح چه از طرف مسئولان و چه مردم بسیار خوب بود.

ملکی خاطرنشان می‌کند: به یاری خدا بعد از دهه محرم جلسات توجیهی برای مردم برگزار می‌شود و هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی شهرستان از قبیل جهاد کشاورزی، و محیط زیست شازند هم انجام شده است.

* طرح در همه کشور قابل اجراست

وی با اشاره به اینکه این طرح در همه کشور قابلیت اجرایی دارد، می‌افزاید: یکی از شاخصه‌های این طرح بحث کشاورزی اقلیم هوشمند است که بر اساس تغییرات آب و هوایی و شرایط اکولوژیکی پیشنهاد تولید محصول کشاورزی را می‌دهد و از این جهت در هر اقلیمی و با هر مقدار آب می‌تواند اجرا شود.

ملکی تأکید می‌کند: اجرای این طرح می‌تواند به نجات روستاهای کشور کمک کند؛ چون دانش بومی با علم روز تلفیق می‌شود و این موجب جذب جوانانی می‌شود که گرایش زیادی به مباحث سنتی ندارند و به این قانع نیستند که مثلاً یک محصول بکارند و در مقابل درآمد اندکی به دست بیاورند.

به گفته وی، جوان امروز درآمدی بالا می‌خواهد و وقتی شما به کشاورزی ارگانیک بپردازید، می‌توانید مجموعه‌ای شامل فروشگاه محصولات ارگانیک، خانه بومگردی و... داشته باشید که موجب جذب گردشگر به روستاها می‌شود و این می‌تواند برای جوانان درآمدزا باشد و به توسعه روستا بینجامد. ملکی با اشاره به اینکه یک سال روی این طرح کار شده است، تصریح می‌کند: در بخش مطالعه طرح، هم مشاورانی از یونسکو و فائو داشتیم و هم مشاورانی از وزارت جهاد کشاورزی که در این بحث به ما کمک می‌کردند.